Naar hoofdcontent

Schoolmaatschappelijk werk in het basisonderwijs “Gezamenlijk optrekken, dan kom je verder”

27-11-2023
Verhalen uit de praktijk
Anja Baars

Als het aan Anja Baars ligt komt er uitbreiding van het schoolmaatschappelijk werk (SMW) op de Apeldoornse basisscholen. “Ik pleit voor verdere uitbreiding, want er is behoefte op de scholen aan schoolmaatschappelijk werk.”

Anja Baars is directeur/bestuurder van SWV PO (Samenwerkingsverband Passend Onderwijs) in de gemeente Apeldoorn. Het SWV vraagt jaarlijks bij de gemeente Apeldoorn een begrotingssubsidie voor schoolmaatschappelijk werk aan en koopt het SMW in bij Stimenz. De schoolmaatschappelijk werkers voeren de reguliere SMW-taken uit en nemen daarnaast deel aan de kernteams van het SWV. Een kernteam bestaat uit een aantal professionals: gedragswetenschapper (SWV), jeugdverpleegkundige (CJG), intern begeleider van de school en schoolmaatschappelijk werker (Stimenz).


Het schoolmaatschappelijk werk biedt volgens Anja een duidelijke meerwaarde, zowel in het kernteam als in het reguliere werk. “De SMW-ers van Stimenz hebben een duidelijke rol in het kernteam. Ze zijn breed inzetbaar en proactief. In het team en door IB-ers worden ze vaak gezocht op de inhoud. Daarnaast doen ze ook het ‘eigen werk’ zoals oudergesprekken, huisbezoeken, kindgesprekken, de spreekuren op scholen en contacten met de IB-ers op scholen. Voor een organisatie als Stimenz is het natuurlijk een stap geweest om te werken vanuit en in de school als vindplaats van de gezinnen. Maar je levert uiteindelijk nog steeds schoolmaatschappelijk werk, maar dan onder een andere paraplu. Ook nemen ze deel aan de trainingen die het SWV aanbiedt.”

“We werken nu drie jaar op deze nieuwe wijze; het voordeel is 1 aansturing, 1 pot subsidie en 1 doel. De resultaten van de eerste 3 jaar samenwerken geven veel energie. We zijn klein begonnen en hebben een enorme groei op inhoud bereikt. We zijn niet uit op groei op zich, de kwaliteit moet goed zijn. En binnen het kernteam zie je het voordeel van kruisbestuiving in de praktijk. Als je op alle lagen goed samenwerkt, dan doe je de juiste dingen. We hebben veel samen opgepakt en bereikt, daar ben ik trots op. En daarvoor dank aan iedereen die daaraan heeft bijgedragen.”

Als het Anja Baars ligt komt er uitbreiding van het reguliere schoolmaatschappelijk werk op de Apeldoornse basisscholen. “Ik pleit voor verdere uitbreiding onder andere op de OAB-basisscholen (scholen waar onderwijsachterstand middelen worden ingezet). De resultaten van inzet SMW zijn goed en ik verwacht dat de vraag alleen maar zal toenemen. Daarnaast is het van belang om aansluiting te houden op de maatschappelijke ontwikkelingen. Niet alleen vanuit het perspectief van onderwijs, maar ook kijkend naar gedrag, jeugd en ouders. We willen graag vanuit onderwijs preventief werken, dit sluit ook aan bij de acties uit het actieplan preventie jeugdzorg en onderwijs van de gemeente Apeldoorn dat voorligt bij de gemeenteraad.”


Het SWV PO (Samenwerkingsverband Passend Onderwijs) voert de wettelijke taken binnen de Zorgplicht. De Zorgplicht houdt in dat scholen verplicht zijn een passende onderwijsplek voor een leerling te vinden. Als een school geen passende onderwijsplek kan bieden, moet zij ervoor zorgen dat de leerling op een andere school kan worden geplaatst. Samen zijn de 10 besturen in Apeldoorn verantwoordelijk voor passend onderwijs voor álle kinderen in het samenwerkingsverband. Het streven is dat er geen leerlingen thuis zitten.

Het SWV zet op 64 basisscholen in Apeldoorn in totaal 4489 uren schoolmaatschappelijk werk in vanuit de gemeente Apeldoorn en 762 uren vanuit het SWV Passend Onderwijs.