Buurtaanpak Kalverstraat-Nieuwendijk
“Wat ik me heb gerealiseerd is dat het niet allemaal groots en meeslepend hoeft te zijn, juist de kleine dingen zijn heel waardevol.”
In de buurtaanpak Kalverstraat-Nieuwendijk werken Gemeente Apeldoorn, Ons Huis, Stimenz, politie, boa’s en buurtbewoners van 2023 tot en met 2026 intensief samen aan een veerkrachtige buurt. Een samenwerking die al veel heeft opgeleverd en ook na 2026 zal blijven voortbestaan, als het aan projectleider Sandra Smits ligt.
Samenwerken aan een veerkrachtige buurt
De vitaliteitsagenda van de gemeente Apeldoorn was de aanleiding voor de buurtaanpak. Bewoners zouden zich onveilig voelen op straat, weinig contact hebben onderling en er zou veel overlast zijn door mensen en afval. Daarom sloegen de organisaties in de buurt en bewoners de handen ineen om samen aan een veerkrachtige, aantrekkelijke en veilige buurt te werken. Sandra Smits werd door de gemeente Apeldoorn en Ons Huis aangesteld als projectleider.
Sandra: “Als projectleider breng ik focus aan op de ambities die we hebben in de aanpak. Ik zorg voor de voortgang en organisatie, onder andere door bijeenkomsten te plannen. We komen drie keer per jaar als complete groep samen, daarbinnen zijn er verschillende werkgroepen die vaker samenkomen. We hebben het dan over wat er speelt in de buurt, wat we doen, waar we kansen zien, wat beter kan en waar we aan willen werken.”
Werken aan veerkracht is werken aan de gemeenschap
De werkgroepen zijn onderdeel van de vier pijlers van de buurtaanpak: veiligheid, fysieke omgeving, buurtmaken en intensieve regie/casussen, met als overkoepelend doel de veerkracht in de buurt vergroten. De aanpak is gebaseerd op investeren in vertrouwen opbouwen en verbinding met en tussen inwoners creëren, waarbij buurtbewoners zo veel mogelijk het tempo en de thema’s bepalen. Binnen deze thema’s werken bewoners en professionals samen.
Sandra: “Onze visie is echt om het samen te doen met buurtbewoners. Werken aan veerkracht, dat is werken aan de gemeenschap. Als professionals willen we daarin een partner zijn voor bewoners. We investeren in relaties opbouwen waardoor vertrouwen ontstaat. Daarvoor zijn we zoveel mogelijk zichtbaar, voeren we gesprekken en zien we haakjes die we aan elkaar verbinden. Buurtregisseur Yvonne van Stimenz is hierin een belangrijke trekker. Zij houdt ons scherp door er elke keer op te wijzen dat we moeten investeren in de wortels en haarvaten van de wijk, zodat die kunnen groeien. Dit kost tijd, daarom is er ook drie jaar uitgetrokken voor deze aanpak.”
Ontmoeting leidt tot verbinding
Om buurtbewoners te betrekken worden er ontmoetingsmomenten georganiseerd. De insteek van deze momenten is niet om problemen aan te kaarten, maar om een open gesprek te voeren. Sandra: “We zijn bijvoorbeeld met een frietkar in de buurt gaan staan, we hebben een aantal keren een schouw gelopen met bewoners, Ons Huis, de gemeente en Stimenz en ook individuele huisbezoeken gedaan. Hierdoor weten we steeds beter wie er wonen en wat er speelt in de buurt. Tijdens de ontmoetingen is er naast contact met ons, ook contact tussen buurtbewoners ontstaan.”
Deze eerste contacten zijn uitgegroeid tot meer verbinding onderling. Zo is er een groep jonge mensen uit de buurt die elkaar nu regelmatig ziet en samen leuke dingen doet. Deze bewoners denken nu samen ook mee over thema’s die spelen in de buurt.
Buurtbewoners voelen zich veiliger
De buurtaanpak benut wat er al is in de buurt. Zo was er al een groep bewoners die zich inzet voor buurtpreventie. Sinds corona gebeurde er echter weinig. Dankzij de focus van de buurtaanpak op het thema veiligheid, is deze groep nieuw leven ingeblazen. De buurtpreventiegroep denkt actief mee over veiligheid en heeft een gezamenlijke WhatsAppgroep.
Bij het verbeteren van de veiligheid streven de organisaties in eerste instantie niet naar het verminderen van het aantal meldingen, maar naar dat bewoners een melding maken wanneer dat nodig is. Dat ze weten waar dit kan, dat er echt iets gedaan wordt met de melding en wat ze zelf kunnen doen.
Sandra: “Het terrein van het Hertzberger gebouw speelde een belangrijke rol in de buurt, veel bewoners voelden zich hier onveilig door alles wat er op dit terrein gebeurde. Door deze signalen hebben we druk uitgeoefend dat hier iets moet veranderen. Inmiddels is er een hek om het terrein geplaatst, zijn er bewakingscamera’s opgehangen en maakt de gemeente nu een plan voor herbestemming van het pand. We horen dat bewoners zich hierdoor veiliger voelen, dat is een grote vooruitgang!”
Een groene buurt met ontmoetingsplekken
Er wordt ook van alles gedaan om de buurt aantrekkelijker te maken. Zo zijn er meer verlichtingspunten geplaatst en wordt er veel gedaan op het gebied van groen en afval. Sandra: “Dat zijn belangrijke thema’s voor de buurt en daar proberen we dan leuke dingen mee te doen. Zo hebben we verticale palen geplaatst waar groen omheen gaat groeien. In het najaar organiseren we nog een groenfestival, waarbij we samen gaan kijken hoe we de buurt verder kunnen vergroenen.”
Plekken en organisaties die al aanwezig zijn in de wijk worden ook benut. De koffiebus van Stichting Present staat regelmatig in de wijk om koffie/thee bij ontmoetingen te faciliteren. Daarnaast speelt ontmoetingsplek Philadwars een belangrijke rol.
Sandra: “We willen deze plek nog meer de functie van laagdrempelige ontmoeting geven, zodat de buurt daar samen kan komen. Als er een plek is waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten, kunnen er mooie dingen ontstaan.”
Buurtbewoners weten elkaar (weer) te vinden
Sandra: “Wij proberen de thema’s die spelen samen verder te brengen, maar we zien ook dat er heel veel zonder ons gebeurt, door bewoners. Bijvoorbeeld bij overlast: een melding komt dan bij Ons Huis terecht en het is fijn dat bewoners de weg weten te vinden. Samen met Stimenz ondersteunen we bewoners, maar we zien dat bewoners ook steun bij elkaar vinden. Dat vind ik een hele mooie ontwikkeling, want vaak blijft deze saamhorigheid ook na de overlast nog bestaan. Dat bewoners elkaar nog zien en spreken. Wat ik me heb gerealiseerd door deze buurtaanpak is dat het niet allemaal groots en meeslepend hoeft te zijn, juist die kleine dingen zijn heel waardevol.”
Naast de buurtpreventie WhatsAppgroep zijn er nog meer sociale WhatsAppgroepen waar van alles in ontstaat, doordat buurtbewoners weer contact hebben met elkaar. Sandra: “In deze groepen delen bewoners leuke dingen met elkaar. Zo zijn er verschillende activiteiten ontstaan zoals een burendag, buurtbarbecue en een eindejaarsfeestje.”
Pas op de plaats
Het doel is dat bewoners komend jaar nog meer de agenda gaan bepalen van de buurtaanpak. Daarom worden er ‘Pas op de plaats’ gesprekken gevoerd. Sandra: “We doen hiervoor een oproep in de buurt om deel te nemen. We gaan in gesprek over wat er speelt, waar we kansen zien, wat we samen kunnen oppakken en wat nog lastig is. Door directe input van de buurt te krijgen, proberen we de ontwikkeling in de buurt te monitoren en de samenwerking hierin te vinden. Aan het eerste ‘Pas op de plaats’ gesprek deden 15 buurtbewoners mee, in het najaar willen we het nog een keer doen en hopen we dat er nog meer bewoners aanhaken.”
Na de buurtaanpak
Het belangrijkste doel van de aanpak is de veerkracht in de buurt vergroten. De aanpak is zo ingestoken dat ook na afloop de vergrootte veerkracht van de buurt blijft bestaan. Sandra: “Doordat buurtbewoners zelf onderdeel zijn van de aanpak, werken zij zelf actief aan een sterke gemeenschap en aan veerkracht. Daarnaast hebben we veel in het reguliere werk verbeterd. Mijn rol als projectleider eindigt, maar het werk in de wijk blijft doorgaan. Buurtregisseur Yvonne van Stimenz zal zich blijven inzetten in deze buurt, net als de gebiedsregisseur van de gemeente en de woonconsulenten van Ons Huis en alle andere organisaties die betrokken zijn. Doordat zij elkaar nu beter weten te vinden kunnen zij ook makkelijker blijven samenwerken. Zo blijven we samenwerken aan een veerkrachtige buurt.”